W roku 1911 r. powstała w Rudce szkoła. Do tego czasu dzieci z tej wsi uczęszczały do szkół w Szczytnie (zachodnia strona wsi) i Czarkowym Grądzie.
O historii Lipowca pisze Witold Olbryś
W pobliżu Kowalika znajduje się jeden z najciekawszych cmentarzy w powiecie szczycieńskim. Próżno go jednak szukać na mapach. Jest to cmentarz rodowy przy nieistniejącym dworze Waldburg.
Na funkcjonowanie Rudki od samego początku duży wpływ miała rzeka Wałpusza. Już w młodszej epoce kamienia stanowiła ona, wraz z jeziorem Wałpusz, centrum osadnicze. Właśnie na terenie obecnej Rudki w zakolu rzeki Wałpuszy w młodszej epoce kamienia znajdowało się osiedle, umiejscowione na skarpie w pobliżu byłej piaskowni. O obecności ludzkiej w okolicach Rudki w epoce brązu świadczy odnalezienie na terenie wsi siekierki z brązu z szerokim i półkolistym ostrzem.
Po I wojnie światowej, pomiędzy mostem na Sawicy a pocztą, założono park, w którym postawiono pomnik, upamiętniający mieszkańców Wielbarka poległych w trakcie I wojny światowej. Uroczyste odsłonięcie odbyło się w niedzielę 25 września 1927 r.
22 sierpnia 1914 r. od wschodu przez Rozogi, granicę przekroczył VI Korpus generała Błagowieszczańskiego.
Żydzi
Społeczność żydowska w Dźwierzutach nie była zbyt liczna. Na przestrzeni niecałych 100 lat żyło tu zaledwie kilka żydowskich rodzin. Wiadomo, że Goldman, kupiec z Dźwierzut, pośredniczył w dostawach broni dla powstańców styczniowych.
Ze względu na przypadającą 11 lipca rocznicę plebiscytu na Mazurach, zmieniłem kolejność tekstów, dotyczących historii Dźwierzut.
W 1807 r. w trakcie wojny z Napoleonem w Dźwierzutach stacjonowali pruscy huzarzy i oddziały artylerii konnej.
Początkowo Dźwierzuty nosiły wywodzącą się z języka pruskiego nazwę Auszlevo.
Bez wątpienia najbardziej znaną żydowską rodziną w Szczytnie byli Cohnowie. Po 1812 r. do Szczytna przybył z Mrągowa Moses Meyer Cohn, który zapoczątkował historię tego rodu w powiecie szczycieńskim.
Główne skrzyżowanie w Szczytnie to jedno z najbardziej interesujących pod względem historycznym miejsc w naszym mieście. Jest ono wyjątkowo mocno zmienione poprzez zniszczenia z okresu I i II wojny światowej. Przed wojną znajdowały się tu najlepsze lokale (sklepy, hotele, bank).
Na szczycieńskim cmentarzu żydowskim zachowały się macewy należące do zmarłych kobiet z rodziny Hirschbergów: Golde Hirschberg, (1843 – 1866) i Racheli Hirschberg z domu Aronson (1816 – 1868). Prawdopodobnie Rachela była żoną Arona Hirschberga oraz matką Juliusa i Golde.
Historia nazwy Grzegrzółki jest bardzo ciekawa. Najwcześniej obowiązywała pruska nazwa „Camalven”. Jednak od samego początku istnienia wsi funkcjonowała również nazwa niemiecka -
Niedawno pisałem w „Kurku” o szczycieńskim cmentarzu żydowskim. Podałem wówczas, że najcenniejsza pod względem artystycznym na tym cmentarzu macewa I. Flatowa zniszczona została z przyczyn naturalnych.
Na początek pozwolę sobie na osobistą dygresję. Pisanie artykułów historycznych do „Kurka” jest dla mnie swojego rodzaju wyzwaniem.
W 1805 r. Tadeusz Czacki przy udziale Hugona Kołłątaja założył w Krzemieńcu Gimnazjum Wołyńskie, podniesione w 1819 r. do rangi liceum.
Zbudowany w latach 1370-1380 szczycieński zamek został w latach 1579-1581, z rozkazu i na koszt margrabiego Jerzego Fryderyka, przebudowany na rezydencję myśliwską. Przebudowa nadała mu cech pałacowych.
Kościół katolicki w Lipowcu wzniesiony został z inicjatywy księdza Walentego Tolsdorfa, który na jego budowę przekazał 15 tysięcy talarów, wygranych podobno na loterii.
Kościół katolicki w Szczytnie w dużej mierze wzniesiono dzięki determinacji księdza Walentego Tolsdorfa, zwanego Apostołem Mazurów.
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Korzystając z niej wyrażasz zgodę na ich używanie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.