Czym zajmowali
się mieszkańcy?
W 1928 roku Szuć liczyła 552 mieszkańców, a w 1939 roku 435. We wsi było trzech krawców, stolarz, murarz, kowal, rzeźnik, krześlarz i kołodziej. Szuć posiadała w 1939 roku 105 domów. Liczba kolonii wynosiła 20. W okresie międzywojennym istniał w Szuci Związek Rolny, zrzeszający rolników. Głównym ich zajęciem była oczywiście produkcja mleka. W 1926 roku istniały we wsi 73 gospodarstwa rolne.
Hitlerowcy przeciwko językowi polskiemu
W okresie przedwojennym mieszkańcy Szuci byli szykanowani przez władze hitlerowskie z powodu używania i pielęgnowania przez nich języka polskiego. Przysłana do Szuci przez hitlerowski Związek Dziewcząt Niemieckich (BDM) nauczycielka tkactwa o nazwisku Schotte donosiła hitlerowcom w liście z 1 marca 1936 roku, iż uczestniczki prowadzonego przez nią kursu tkactwa na początku posługiwały się głównie językiem polskim i dlatego pierwszego dnia nie zrozumiała z tego co mówiły prawie żadnego słowa. Później Schotte oświadczyła im, że kobiety i dziewczęta, chcące brać udział w kursie, muszą mówić po niemiecku. Dopiero wtedy zaczęły one mówić w tym języku. Na końcu swego donosu Schotte ubolewała, że mimo to od czasu do czasu słyszy jeszcze polskie słowa. W piśmie z 3 marca 1936 roku grupa powiatowa NSDAP z Nidzicy informowała olsztyńską komórkę BDO (Związek Niemieckiego Wschodu), że prezes Związku Rolnego w Szuci posługuje się w godzinach urzędowania językiem polskim. W piśmie tym wymieniono też mieszkających we wsi czytelników polskojęzycznej gazety „Mazur”. Byli to: Gottlieb Schuppeta, Gottliebe Turnau, Gustaw Jedamski, Michał Ittschek, Jan Pokraka, Jan Jedamski, Samuel Lorenz. W 1938 roku miejscowa policja poinformowała Bund Deutscher Osten w Olsztynie, że Gustaw Turnau z Szuci oficjalnie uważa się za Polaka, rozwiesza polskie plakaty i agituje za wstąpieniem do Związku Polaków w Niemczech. Turnau pracował u budowniczego Markischa z Ulesia. Policja na temat jego pracy pisała do BDO: Jak doniesiono uprawia na placu budowy szeroką propagandę na rzecz Polaków. Czyni to podczas przerw, czytając towarzyszom „Gazetę Warszawską” i starając się rozdzielać między nich egzemplarze „Mazura”. Turnauowi trzeba uniemożliwić uprawianie tego procederu. Jednocześnie mieszkańcy Szuci w dalszym ciągu pielęgnowali swoje stare mazurskie zwyczaje, przykładowo przygotowywaną corocznie przez dzieci bożonarodzeniową Jutrznię, czego dowodem jest słynne zdjęcie uczestników Jutrzni w Szuci z 1928 roku, zamieszczone w szeregu publikacji o Mazurach.
Po II wojnie
światowej
Szuć po 1945 roku znalazła się w gminie Wały, mimo że była odległa od Jedwabna tylko o niecałe 3 km. Do gminy Wały włączono też Piduń i Rekownicę. Miało to na celu wzmocnienie gminy Wały i ludnościowo, i terytorialnie. Przez te poczynania gmina Wały była bardzo specyficzna: nazywała się Wały, siedzibę miała w Kocie a największą miejscowością na jej terenie była Szuć.
Poligon
Na początku lat pięćdziesiątych władze ogłosiły, żeMałga, Piec, Dębowiec Duży, Dębowiec Mały i kilka innych miejscowości (Kanwezy, Retkowo, Sadek, Ulesie, Puchałowo) zostaną ewakuowane a teren ten stanie się poligonem wojskowym. Jako powód tej decyzji podano wspomaganie przez tutejszych mieszkańców oddziałów zbrojnego podziemia. Szuć stała się w 1954 roku miejscowością, za którą kończą się drogi – dalej wstęp był zakazany. Poligon zlikwidowano w latach 90. XX wieku.
W gminie Jedwabno
W 1954 roku liczba mieszkańców Szuci wynosiła 277. W tymże roku zadecydowano o stworzeniu liczących po kilka wsi gromad, które miały zastąpić gminy. Na początku planowano na terenie gminy Wały utworzyć dwie gromady: w Kocie i w Szuci. W skład gromady w Szuci miały wejść Szuć, Piduń, Rekownica oraz tereny po nieistniejącej już Małdze i Przeganisku. Jednak że „biorąc opinie aktywu gminnego w sprawie podziału” uznano za niesłuszne przyłączenie Rekownicy do projektowanej gromady Szuć z uwagi na fakt, że od Szuci dzieli ją 10 kilometrów a do Wesołowa jest tylko 5. W związku z tym Gminna Komisja Podziału Administracyjnego w Kocie w dniu 12 marca 1954 roku postanowiła oddać Rekownicę do gromady Wesołowo w gminie Wielbark, natomiast pozostałą część pierwotnie planowanej gromady Szuć, wraz z Piduniem oraz terenami po Małdze i Przeganisku, włączyć do gromady Jedwabno. Decyzję tę Szuć i Piduń przyjęły – jak napisano – z zadowoleniem, oświadczając, że te gromady są ściśle powiązane gospodarczo i kulturalnie z gromadą Jedwabno. Z dniem 1 stycznia 1955 roku nowo utworzona gromada Jedwabno została włączona do powiatu szczycieńskiego. Od czasów krzyżackich do 1955 roku cały okręg Jedwabna należał bowiem do starostwa w Nidzicy. W 1967 roku Szuć miała 330 mieszkańców. Wraz z przywróceniem podziału na gminy od 01.01.1973 roku wieś weszła w skład gminy Jedwabno. Na dzień 31 grudnia 2008 roku liczyła 244 mieszkańców.
Sławomir Ambroziak